هر کاربر گلخانه ­دار در سطح محیط کاربری و عملیاتی با چالش‌هایی روبرو است که در صورت تجمیع این چالش‌ها کنار یکدیگر، مدیریت گلخانه کاری بسیار دشوار خواهد بود. از طرفی با افزایش سطح زیر کشت رسیدگی به این چالش‌ها غیرممکن به نظر می‌رسد. در این نوشتار به بررسی چالش‌های پیش روی کاربر در محیط کار و زمینه عملیاتی پرداخته می‌شود.

مواجهه با تنش‌های آبی

تأمین نیاز آبی گیاه مورد کشت یکی از اصلی‌ترین مواردی است که بایستی یک کشاورز بدان بپردازد؛ اما سؤالی که وجود دارد این است که آیا مقدار آبی که به گیاه داده می‌شود، مطابق با نیاز آن می‌باشد؟ آیا این میزان آب، رفع کننده یکی از نیازهای گیاه است یا اینکه خود باعث بروز مشکلاتی در رشد گیاه خواهد شد؟

تحقیقات نشان می‌دهد روبرو شدن گیاه با مسائلی همچون کم‌آبی یا پرآبی، در خوش‌بینانه‌ترین حالت، باعث کند شدن مرحله رشد می‌شود؛ اما خسارات آبیاری نادرست در زمین‌های تحت کشت یا گلخانه‌ها فراتر از این حد است. برای مثال کمبود آب در گیاهان باعث کم شدن فتوسنتز و درنهایت باعث خشک شدن آن می‌شود. از طرفی طولانی بودن دوره آبیاری نیز مشکلاتی خواهد داشت. گیاهان نیز مانند انسان‌ها، اگر به مواد موردنیاز خود (برای مدتی طولانی) دسترسی نداشته باشند هدف بیماری‌های زیادی می­شود و هنگامی‌که یک گیاه برای مدت زیادی تشنه نگه‌داشته شود، خاک این گیاه کاملاً مستعد انواع قارچ‌ها خواهد بود و به‌محض مرطوب شدن خاک، بیماری‌ها بروز پیداکرده و پوسیدگی ریشه شروع خواهد شد.

از طرفی زیاد بودن مقدار آبیاری نیز علاوه بر از بین بردن منابع آب عواقبی در پی دارد که در این قسمت به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌شود:

  1. شسته شدن مواد آلی خاک و کمبود عناصر مغذی: با افزایش جریان آب به‌صورت عمودی، انواع کودهای موجود در خاک که اکثراً به‌صورت محلول در آب هستند، از دسترس ریشه خارج‌شده و با منتقل شدن به زهکش به فاضلاب تبدیل خواهد شد.
  2. ایجاد روان آب و فرسوده‌شدن خاک سطحی: با بیشتر شدن جریانات افقی آب در سطح خاک، ساختار این بخش از خاک به‌وسیله آبشویی شکسته می‌شود و در شرایط حاد ریشه گیاه را دچار تنش می‌کند.
  3. مشکلات تنفس ریشه: خلل و فرج خاک در حالت بیش‌آبیاری مسدود می‌شوند و در این شرایط اکسیژن کافی به ریشه‌ها نخواهد رسید.
  4. کاهش درجه حرارت خاک: ازآنجایی‌که گرمای ویژه آب بیشتر از خاک است، هرچه خاک مرطوب‌تر باشد به گرمای بیشتری برای تأمین دمای مطلوب ریشه نیاز خواهد بود. ولی بیشتر شدن دمای محیط، ارگان‌های دیگر گیاه را در معرض خطر قرار خواهد داد.
  5. ظهور ریشه‌های کم‌عمق: هر چه آب و مواد مغذی موردنیاز گیاه به سطح خاک نزدیک‌تر باشد، ریشه‌ها عمق کمتری خواهند داشت چون اولین هدف از وجود ریشه تأمین مواد غذایی گیاه می‌باشد که در عمق کم در دسترس خواهد بود. عیب این موضوع زمانی است که با رشد بیشتر گیاه، ریشه تحمل وزن تنه گیاه را نخواهد داشت.
  6. تشکیل نیترات: به دلیل عدم وجود اکسیژن مناسب در خاک فرآیند نیتروژن‌سازی آغاز می‌شود. در این حالت اکسیژن حل‌شده و به اکسید نیتروژن تبدیل می‌شود، درنتیجه اکسید نیتریک و گازهای ازت در خاک افزایش پیدا می‌کند.
  7. به وجود آمدن انواع کپک‌ها و قارچ‌ها: با افزایش رطوبت، بستر رشد انواع بیماری‌ها نیز افزایش خواهد یافت که برای مقابله با این بیماری‌ها نیاز به سموم شیمیایی است. درنتیجه علاوه بر بیشتر شدن هزینه‌ها، رشد گیاه از حالت ارگانیک خارج خواهد شد.
مقاله توصیه شده:  گرمایش گلخانه؛ محاسبات تهویه گلخانه
0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.